Là một trong những khuyết tật (NKT) nặng, anh Lý Thanh Hùng, 38 tuổi, ở thôn Đồng Long, xã Đồng Tâm (huyện Bình Liêu), chia sẻ: Tôi bị liệt 2 chân không có khả năng lao động. Tôi ở với bố mẹ tuổi đã cao trong ngôi nhà đất xập xệ, tường bị bong tróc, mái dột lỗ chỗ nguy cơ đổ sập vào mùa mưa. Biết được hoàn cảnh khó khăn của tôi và gia đình, giữa năm 2019, tôi được Hội Bảo trợ NKT-TMC tỉnh vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ 50 triệu đồng phụ giúp gia đình xây dựng căn nhà mới.

Lãnh đạo Hội Bảo trợ NKT-TMC tỉnh cùng nhà hảo tâm khởi công nhà cho anh Lý Thanh Hùng ở thôn Đồng Long, xã Đồng Tâm (huyện Bình Liêu).

Sau hơn 3 tháng thi công, căn nhà mái bằng kiên cố có diện tích 85m2 đã hoàn thành tháng 12/2019 với tổng kinh phí 250 triệu đồng. Ngôi nhà hoàn thành đã giúp bản thân anh Hùng và gia đình sinh hoạt ổn định hơn, không còn phải lo nhà bị đổ sập nữa.

Được biết, đây là một trong gần 300 hộ NKT - TMC trên địa bàn tỉnh được hưởng niềm vui sống trong ngôi nhà mới. Tháng 9/2017, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 68/KH-UBND, về triển khai thực hiện xã hội hóa nhà ở cho NKT-TMC thuộc hộ nghèo, cận nghèo và thực sự không có điều kiện tái tạo nhà ở trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2017-2019. Theo đó, những đối tượng này sẽ được hỗ trợ 50 triệu đồng/nhà từ nguồn xã hội hóa. Trong đó, đối tượng NKT-TMC thuộc hộ nghèo và không có khả năng tái tạo nhà ở ngoài hỗ trợ 50 triệu đồng sẽ được hỗ trợ thêm 10 triệu đồng/nhà từ nguồn Quỹ vì người nghèo.

Đại diện các tổ chức, nhà hảo tậm khánh thành Nhà tình thương cho hộ NKT La Thị Hồng tai thôn Ngàn Vàng Giữa (xã Đồng Tâm, huyện Bình Liêu)

Qua rà soát đánh giá của các địa phương, toàn tỉnh có tổng số 421 hộ NKT-TMC hoàn cảnh khó khăn và thực sự không có khả năng tái tạo nhà ở sẽ được hỗ trợ xây mới nhà theo Kế hoạch 68. Từ khi triển khai đến hết năm 2019 (kết thúc giai đoạn 2017-2019), toàn tỉnh đã xây dựng mới 293/421 nhà với tổng kinh phí gần 15 tỷ đồng, đạt 69,6% kế hoạch. Ông Lãnh Thế Vinh, Chủ tịch Hội Bảo trợ NKT-TMC tỉnh, cho biết: Mặc dù được sự quan tâm của tỉnh và các sở, ngành, địa phương cũng như chung tay cả cộng đồng huy động nguồn lực xây dựng mới nhà ở cho đối tượng NKT-TMC, nhưng việc triển khai xây dựng mới nhà ở gặp rất nhiều khó khăn vướng mắc.

Bởi toàn bộ kinh phí đều được huy động từ nguồn xã hội hóa, hơn nữa đối tượng hỗ trợ lại đặc thù NKT-TMC nghèo, cận nghèo, không có nguồn sinh kế, cuộc sống hoàn toàn phụ thuộc trợ cấp xã hội, nhất là tại các địa phương miền núi, biên giới, hải đảo, địa phương có đông NKT-TMC. Ngoài ra, hiện nay có nhiều hộ đã vận động được nguồn kinh phí xây dựng nhà ở nhưng vướng mắc về nguồn gốc đất, không phải đất xây dựng, đất được quy hoạch, không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất... Hơn nữa việc hỗ trợ 50 triệu đồng/nhà chỉ đáp ứng một phần chi phí, trong khi bình quân mỗi căn nhà xây dựng mới đạt tiêu chí “3 cứng” ít nhất cũng phát mất 150 triệu đồng.

Hội Bảo trọ NKT-TMC tỉnh cùng các nhà hảo tâm trao tặng nhà tình thương cho gia đình ông Lê Duy Hạnh ở thôn Đông Ngũ Hoa, xã Đông Ngũ (huyện Tiên Yên).

Trước thực tế đó, tháng 5/2019, Hội Bảo trợ NKT-TMC tỉnh đã đề xuất điều chỉnh mức hỗ trợ từ 10 triệu đồng lên 25 triệu đồng/nhà cho NKT-TMC thuộc hộ nghèo, cận nghèo từ Quỹ vì người nghèo nhằm thêm kinh phí xây mới nhà ở.

Cùng với đó, để huy động mọi nguồn lực xã hội hoàn thành xây dựng 128 nhà còn lại theo Kế hoạch số 68, theo Chủ tịch Hội Bảo trợ NKT-TMC tỉnh Lãnh Thế Vinh, cuối năm 2019, Hội cùng các địa phương tiến hành rà soát lại toàn bộ số đối tượng NKT-TMC hộ nghèo, cận nghèo có đủ khả năng tiếp nhận hỗ trợ để xây mới nhà ở. Qua rà soát, có 63 hộ NKT-TMC đủ điều kiện tiếp nhận hỗ trợ và xây dựng nhà ở trong năm 2020. Số còn lại Hội sẽ tiếp tục huy động nguồn lực xã hội hóa, trong đó chính quyền địa phương có vai trò quan trọng vận động nguồn lực tại chỗ để giúp NKT-TMC xây mới nhà.

Hiện tại, Hội Bảo trợ NKT-TMC tỉnh đang đề xuất với UBND tỉnh sử dụng nguồn kinh phí 3 tỷ đồng do TP Hà Nội hỗ trợ để hỗ trợ trực tiếp cho đối tượng yếu thế là NKT-TMC, nhất là về nhà ở. Điều này sẽ mang lại ý nghĩa lớn cho đối tượng được hỗ trợ, góp phần cải thiện được ngôi nhà yên ấm là mơ ước của họ bấy lâu nay.